‘Wkb is een gamechanger, verbetering van bouwkwaliteit kan niet snel genoeg gebeuren.’

03-11-2022

Minister Hugo de Jonge heeft besloten de Omgevingswet (en daarmee de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen, Wkb) opnieuw met een half jaar uit te stellen tot 1 juli 2023. Het uitstel heeft vooral te maken met de zorgen over het nieuwe ICT-systeem, het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Op internet wordt er veel over gesproken. “We missen in de berichtgeving rondom het uitstel, en daarmee ook van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), toch de impact die dat heeft op de bouwwereld”, zegt Ton Jans directeur KOMO en KiK. Wij hebben een paar vragen voor hem.

De ingangsdatum van Omgevingswet is nu voor de vijfde keer verzet. Wat betekent dat voor de bouw in het algemeen?
“Het lijkt erop dat het oorspronkelijke idee van de Omgevingswet wat op de achtergrond is geraakt” valt Ton Jans op. “Het idee achter de nieuwe wet was een duurzame toekomst voor Nederland. En die kan niet zonder een samenhangend geheel van keuzes over stikstof, bereikbaarheid, energie, klimaat, wonen, economie, geluid, veiligheid etc. Vooral in het huidige tijdsgewricht zeer actuele thema’s. In dit kader heeft iedereen er belang bij dat de wet er snel komt. Natuurlijk zie ik ook wel dat het samenvoegen van 26 wetten en honderden regelingen in een digitaal systeem geen sinecure is. En dat er weerstand kan zijn voor deze verandering.”

" Het gaat natuurlijk in de basis niet om ons, de Wkb staat voor verbetering van de kwaliteit van bouwen. Het wordt een gamechanger voor de bouw! Die kan niet snel genoeg ingezet worden! Eigenlijk is er nu sprake van verslechtering van de kwaliteit, immers het bevoegd gezag bouwt haar capaciteit af en het private stelsel staat noodgedwongen ‘on hold’. "

Ton Jans, directeur KOMO en KiK

Met het uitstel van de Omgevingswet treedt ook de Wkb later in. Instrumentaanbieders, bouwers, kwaliteitsborgers, ontwikkelaars/bestekschrijvers en gemeenten zijn zich al jaren aan het voorbereiden. Is het voor hen, en dus ook voor KOMO en KiK, een teleurstelling dat de Wkb niet ingaat per 1 januari 2023?
“Het is absoluut een tegenslag. Zeker ook omdat minister Hugo de Jonge heeft aangegeven dat alle seinen voor de Wkb op groen staan. Om met KOMO te spreken, wij hebben ons de afgelopen jaren met verve ingezet om onze certificaathouder binnen nieuwe stelsel een voorrangspositie te geven. Ons keurmerk helpt van oudsher bouwers aan te tonen dat ze kwaliteit leveren. Onder de Wkb krijgt dit een extra dimensie omdat bouwers bewijslast krijgen vanuit de wijzigingen in het Burgerlijk Wetboek die gelijk met de Wbk ingaat. Wij hebben om die redenen de KOMO-certificaten gekoppeld aan de softwareapplicatie KiK-tool. Deze koppeling helpt de bouwer met zijn bewijslast en de kwaliteitsborger scheelt het kostbare tijd voor controles op de bouwplaats.

Samen met de VKBN hebben we de onafhankelijke Wkb-prestatieladder geïnitieerd. Dit is een nationaal geharmoniseerde waarderingssystematiek voor kwaliteitsborger en instrumenten. Tegelijkertijd zetten we met de ontwikkeling van het KOMO-Wkb-procescertificaat met een ‘as-built’-label de laatste puntjes op de ‘i’ van het reguliere KOMO-procescertificaat. Ook op het gebied van conceptwoningen zet KOMO de komende tijd stappen. Waren er al woningconcepten gecertificeerd op basis van de BRL 0904 ‘Houtskeletwoningen’ en de BRL 0905 ‘Bouwsystemen voor energiezuinige woningen en woninguitbreidingen’, nu ontwikkelt Kiwa de BRL 2840 voor prefabwoningconcepten met een betonnen casco. Deel 1 – de basis voor certificatie van het ontwerp – is al gereed. Deel 2 – voor de assemblage van de woningen op de bouwplaats – verschijnt binnenkort. Zo voldoet een woning, ontworpen en geassembleerd onder KOMO-certificaat, per definitie aan de bouwregelgeving.

KiK laat zich ook niet ongehoord in de aanloop naar de Wkb. KiK heeft zich de afgelopen jaren met verve ingezet om het nieuwe stelsel succesvol te kunnen implementeren. Wij hebben het instrument KiK ontwikkeld dat dit jaar is toegelaten door de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB). Het KOMO-certificaat ‘Kwaliteitsborging voor het bouwen’ op basis van de BRL 5019 is opgesteld. Op dit moment zijn er 12 kwaliteitsborger die een licentie met KiK hebben. Bovendien hebben we samen met BRIS de gratis softwareapplicatie KiK-tool ontwikkeld. De tool wordt in menig Wkb-project gebruikt, zowel door kwaliteitsborgers als bouwers. In samenwerking met de WkbCampus hebben we de KiK-training opgezet.

Je ziet er is veel ontwikkeld, met daaraan gekoppelde investeringen. Het gaat natuurlijk in de basis niet om ons, de Wkb staat voor verbetering van de kwaliteit van bouwen. Het wordt een gamechanger voor de bouw! Die kan niet snel genoeg ingezet worden! Eigenlijk is er nu sprake van verslechtering van de kwaliteit, immers het bevoegd gezag bouwt haar capaciteit af en het private stelsel staat noodgedwongen ‘on hold’.”

Hoe nu verder?
“Ik ben van huis uit een optimist”, verklaart Ton Jans. “Wij gaan met volle overtuiging door met onze activiteiten. Er staat van alles op de planning om onze dienstverlening door te ontwikkelen en kwaliteitsborging betaalbaar te houden.

Enfin, genoeg interessante dingen te doen dus. Nu nog de Wkb invoeren zodat de bouw en infra en de burger ten volle profijt krijgen van al het werk dat is verzet in het kader van het nieuwe stelsel!”