KOMO-innovatiecertificaten
09-01-2023Binnen de KOMO-systematiek bestaat de mogelijkheid tot het verstrekken van innovatiecertificaten. Maar wat is dat nu precies? En hoe verhoudt zich een KOMO-innovatiecertificaat tot een regulier KOMO-productcertificaat? “Daarover blijkt onduidelijkheid te bestaan,” zegt Erik-Jan de Bont, operationeel manager bij Stichting KOMO, “en daarom is het goed om dat eens toe te lichten.
“Om te beginnen zijn daar de drie pijlers die bij certificatie aan de orde zijn: normalisatie, metrologie en conformiteitsbeoordeling. Geaccrediteerde certificatieschema’s stutten op deze pijlers. Wanneer we het hebben over productcertificatie in de betonwereld leidt dat tot het volgende samenspel.
Normalisatie
Normalisatie is het werk van instituten zoals NEN. Is er een marktbrede technologische ontwikkeling waarbij de industrie zich min of meer als geheel in een bepaalde richting ontwikkelt. Dan leidt die ontwikkeling op enig moment tot een behoefte aan een breed gedragen normstelling in de vorm van eisen en bepalingsmethoden die de basis vormt om producten binnen de hele industrie onderling te kunnen vergelijken. En die behoefte vindt zijn weerslag in de totstandkoming van een normatief document. Normalisatie kijkt bijvoorbeeld naar: Waar moet iets aan voldoen? Hoe stellen we dat vast?
Soms blijkt een finale beantwoording van deze vragen nog niet mogelijk; er ontbreekt nog de nodige kennis en ervaring met producten. In de betonwereld bestaat daarvoor de mogelijkheid een CROW-CUR-traject te starten. Binnen zo’n traject worden de twee vragen beantwoord op basis van gericht onderzoek naar algemene geschiktheid voor de toepassing. Uiteindelijk resulteert dat in een pre-normatief document: een CROW-CUR-Aanbeveling.
Metrologie
“Heeft de markt de beschikking over een normatief document, dan ben je er nog niet,” legt Erik-Jan de Bont uit. Want als er op twee plaatsen een meting wordt gedaan, kun je die dan zonder meer naast elkaar zetten? Dat is het onderwerp voor de metrologie die zich richt op vragen als: Kunnen wij elkaars metingen vergelijken? Gebruiken we dezelfde referentie?
Je hebt het dan over zaken als kalibratie van meetapparatuur en herleidbaarheid naar internationale standaarden. Metrologie is een ingewikkeld onderwerp. Geaccrediteerde laboratoria spenderen hier veel tijd en kosten aan.
Conformiteitsbeoordeling
Dit is het domein waarbinnen KOMO opereert. Het draait uiteindelijk om één vraag: Kunnen wij elkaar vertrouwen?
Certificatie richt zich – in geval van productcertificatie – op het scheppen van vertrouwen tussen producent en afnemer. De ene partij verlangt het aantoonbaar voldoen aan de eisen en bepalingsmethoden in het normatieve document en de andere partij laat haar product certificeren om dit te kunnen aantonen. Dit is een van de behoeften waarin reguliere KOMO-productcertificaten voorzien.
KOMO-innovatiecertificaten
En hoe zit het dan met de KOMO-innovatiecertificaten? Bedrijven innoveren en lopen soms vooruit op een marktbrede ontwikkeling. Het gaat dan niet om een normstelling om producten onderling te kunnen vergelijken, want er zijn nog geen of nauwelijks andere aanbieders.
Wel is er behoefte aan een andersoortige conformiteits-uitspraak. De producent wenst een certificaat dat zich hoofdzakelijk richt op de constantheid van de geleverde kwaliteit plus een omschrijving van wat onder die kwaliteit wordt verstaan. Dit is de behoefte waarin het KOMO-innovatiecertificaat voorziet. Bij een KOMO-innovatiecertificaat in de betonwereld staat het definiëren van productkenmerken en het aantonen dat bij voortduring aan die kenmerken wordt voldaan centraal. Dat is iets anders dan gericht onderzoek naar algemene geschiktheid voor de toepassing in een CROW-CUR-traject.
De KOMO-innovatiebeoordelingsrichtlijn (BRL) is geen vervanging voor een normalisatietraject. De KOMO-innovatie-BRL vervult de rol van een pre-KOMO-BRL. Ze is ingegeven vanuit de behoefte om op het vlak van onafhankelijke conformiteitsbeoordeling sneller in te kunnen spelen op veranderingen in de markt. Iedere KOMO-innovatie-BRL moet na uiterlijk 3 jaar worden omgezet in een reguliere KOMO-BRL. Benut de certificaathouder niet de gelegenheid om in die periode een reguliere KOMO-BRL tot stand te laten komen, dan worden desondanks de betreffende KOMO-innovatie-BRL én de op basis daarvan verstrekte certificaten ingetrokken. Ieder KOMO-innovatiecertificaat is daarmee per definitie een certificaat van voorbijgaande aard. Er zijn meer verschillen tussen een KOMO-innovatiecertificaat en een regulier KOMO-productcertificaat. Hieronder hebben wij die op een rijtje gezet.”
Het artikel verscheen ook in de laatste editie 2022 van BouwTotaal (nummer 12, pagina 36).