Kwaliteitsborging van ontwerpfase tot assemblage
19-12-2022Nederland staat voor een grote bouwopgave. Of die bouwopgave wordt gerealiseerd, hangt af van de aanpak. Lukt het de bouwsector om over te schakelen naar een industriële bouwmethode met een grote mate van standaardisering? In het licht van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) heeft die omschakeling een zeer positief effect op het bouwproces. Tegelijkertijd maakt het proces van kwaliteitsborging een grote efficiëncyslag.
Het proces van kwaliteitsborging op de bouwplaats wordt aanzienlijk eenvoudiger als de toeleverende industrie haar processen al vooraf onafhankelijk laat toetsen. Hoe groter en completer deze industrieel geproduceerde eenheden worden aangeleverd, hoe meer kwaliteitsaspecten al in de fabriek kunnen worden geborgd. De Wkb-prestatieladder waarover KOMO eerder berichtte, maakt dit inzichtelijk.
KOMO-certificatie
Kwaliteitsborgers stellen nu al hun voorwaarden om de borgingsinspanningen te beperken. Een daarvan is dat een andere instantie het industriële proces al heeft beoordeeld, op minimaal hetzelfde niveau. Deze doelstelling ligt op een lijn met de doelstelling van de KOMO-certificatie. Alles wat tevoren in de fabriek is gecertificeerd, betekent immers een verlichting voor de kwaliteitsborgers.
Kwaliteitsborging vooraf
Op het vlak van betonbouw ontwikkelt Kiwa Nederland B.V. de BRL 2840 voor prefab woningconcepten met betonnen casco. Deel 1 – de basis voor certificatie van het ontwerp – is al gereed. Deel 2 – voor de assemblage van de woningen op de bouwplaats – verschijnt binnenkort. Zo voldoet een woning, ontworpen en geassembleerd onder KOMO-certificaat, per definitie aan de bouwregelgeving.
Verschoven bewijslast
Met de komst van de Wkb verplaatst de bewijslast in het Burgerlijk Wetboek naar de bouwer. Voor alle activiteiten tijdens de productie en bij de oplevering wordt de bouwer verantwoordelijk. Ook in de jaren daarna moet de bouwer kunnen bewijzen dat zijn woningconcept voldoet aan de bouwregelgeving en de voorschriften voor correcte assemblage. De werkelijk gerealiseerde bouwkwaliteit – as built-kwaliteit – moet hij per bouwproject kunnen aantonen.
KiK-templates
Voor de dossiervorming door bouwer en kwaliteitsborger is het KOMO-instrument voor Kwaliteitsborging (KiK) ontwikkeld. De basis van KiK – softwareapplicatie KiK-tool – is gratis verkrijgbaar. In de KiK-tool kunnen per woningconcept templates worden aangemaakt. Is een project afgerond, dan kunnen de templates weer worden aangepast aan het volgende woningconcept. Ze zijn erop ingericht om – van ontwerpfase tot assemblage – op een gestructureerde manier bewijs te verzamelen. De kwaliteitsborger krijgt zo alle informatie aangeleverd die hij nodig heeft voor zijn werkzaamheden.
Koppeling KiK-templates en KOMO-certificaten
De KiK-templates kunnen worden gekoppeld aan de KOMO-certificaten. De kwaliteitsborger ziet dan in een oogopslag welke aspecten al onder het KOMO-certificaat zijn beoordeeld en welke aspecten hij nog moet beoordelen op kwaliteit. Het KOMO-certificaat vormt zo een risicobeheersmaatregel waarmee de kwaliteitsborger de intensiteit van zijn toezicht – en de bijbehorende kosten – kan beperken.
Rijst natuurlijk wel de vraag of kwaliteitsborgers hiermee niet te weinig werk krijgen. Maar daar is kwaliteitsborger Keimpe Stroop van gBOU. niet bang voor. “Er is voldoende werk voor kwaliteitsborgers. Bovendien blijft werken volgens de Wkb zo betaalbaar.”
Zie het artikel dat verscheen in Beton & Staalbouw.